ბირთვული ნარჩენები და წინსვლის გზა

ამ წინა სტატიაშიმე განვიხილეთ ზოგიერთი განვითარება, რომელიც ხდება ატომური ენერგიის უფრო უსაფრთხო გახადისთვის, ისეთი დიდი ავარია, როგორიც იყო ჩერნობილში და ფუკუშიმაში, უბრალოდ აღარ არის შესაძლებელი.

მაგრამ სხვა მთავარი საკითხი, რომელსაც ბირთვული ოპონენტები ზოგადად აყენებენ, არის ის, თუ რა უნდა გააკეთონ რადიოაქტიურ ნარჩენებთან, რომლებიც წარმოიქმნება ბირთვული ენერგიის წარმოების დროს.

ეს კითხვა დავუსვი დოქტორ კეტრინ ჰაფს, მდივნის თანაშემწეს ენერგეტიკის დეპარტამენტის (DOE) ბირთვული ენერგიის ოფისში.

ბირთვული ნარჩენების მიმართვა

კარგი ამბავი ის არის, რომ წარმოქმნილი ნარჩენების რაოდენობა ზოგადად მცირეა. ფაქტობრივად, ატომური სადგურები უბრალოდ ინახავდნენ ნარჩენებს ადგილზე, მაგრამ ეს არ არის პრობლემის გრძელვადიანი გადაწყვეტა.

ბირთვული ნარჩენების შენახვა ყოველთვის მწვავე პოლიტიკური თემაა. ბევრ საზოგადოებას არ სურს ნარჩენების შენახვა მათ სიახლოვეს, ზოგი კი აპროტესტებს ნარჩენების ტრანსპორტირებას მათ ქალაქებში. ამან ხელი შეუშალა პროექტებს, როგორიცაა შემოთავაზებული Yucca Mountain ბირთვული ნარჩენების განთავსების ობიექტი ნევადაში, რომელიც შესწავლილი იყო, როგორც პოტენციური შენახვის ობიექტი 1970-იანი წლებიდან.

დოქტორმა ჰაფმა განმარტა, რომ ბირთვული ნარჩენები ამჟამად ინახება ადგილზე ატომურ ქარხნებში, მაგრამ DOE განაახლებს ინიციატივას შენახვის ობიექტის მოსაძებნად. ასეთი მუდმივი შენახვის ობიექტები არის მიდგომა, რომელსაც მხარს უჭერს რამდენიმე სხვა ქვეყანა.

ფაქტობრივად, ფინეთი ამჟამად ავითარებს მსოფლიოში პირველ მუდმივ განკარგვას მაღალი დონის ბირთვული ნარჩენების კუნძულზე ფინეთის დასავლეთ სანაპიროზე. ნარჩენები დაიმარხება დაახლოებით 100 გვირაბში, დაახლოებით 1,400 ფუტის ქვეშ. დაწესებულებაში დაგეგმილია ფინეთის ბირთვული ნარჩენების შენახვა დაახლოებით 2100 წლამდე და განკუთვნილია დახარჯული საწვავის ღეროების შენახვა 100,000 წლის განმავლობაში. დიზაინი ეყრდნობა მრავალ ბარიერს, რომელიც შექმნილია იმისთვის, რომ თავიდან აიცილოს წყალი ნარჩენებთან მიღწევისა და წყალმომარაგებაში გადატანის მიზნით. სავარაუდოდ, ის მომავალ წელს დაიწყებს მუშაობას.

განსხვავებული მიდგომაა ბირთვული ნარჩენების გადამუშავება ატომური ელექტროსადგურებიდან დამატებითი ენერგიის წარმოებისთვის დასაშლელი და ნაყოფიერი მასალების აღდგენისთვის. ბირთვული ნარჩენების ხელახალი დამუშავება იძლევა პლუტონიუმის აღდგენის საშუალებას, რომელიც შემდეგ ურევენ დაქვეითებულ ურანის ოქსიდს ახალი საწვავის მისაღებად.

ეს პროცესი ამცირებს მაღალი დონის ნარჩენების მოცულობას (HLW) დაახლოებით 85%-ით, ხოლო ურანიდან 30%-მდე მეტ ენერგიას მოიპოვებს. ის ასევე ამცირებს მოსაპოვებელი ურანის რაოდენობას.

გადამუშავების პოლიტიკა მოქმედებს საფრანგეთში, ევროპის ზოგიერთ სხვა ქვეყანაში, ასევე რუსეთში, ჩინეთსა და იაპონიაში.

დოქტორმა ჰაფმა განმარტა, რომ ეს პოლიტიკა მუშაობს საფრანგეთში, რადგან ერთი და იგივე ერთეული პასუხისმგებელია ბირთვული პროცესის ყველა ნაწილზე - რეაქტორიდან, ნარჩენებიდან და საცავიდან. ეს ასე არ არის შეერთებულ შტატებში და ეს ართულებს ამ საკითხის მოგვარებას. ამრიგად, ეს უფრო გრძელვადიანი ვარიანტია აშშ-სთვის

ბირთვული ენერგიის გაზრდა

და ბოლოს, მე ვკითხე დოქტორ ჰაფს, რას აკეთებს აშშ აშშ-ში ბირთვული ენერგიის დასაწყებად და ამერიკულ ტექნოლოგიების დანარჩენ სამყაროში გადასატანად.

მისი თქმით, ბირთვული ენერგიის პოლიტიკური მხარდაჭერა უმჯობესდება. ორპარტიული ინფრასტრუქტურის კანონმა გამოყო 6 მილიარდი დოლარი ამჟამინდელი რეაქტორებისთვის და 2.5 მილიარდი დოლარი მეტი რეაქტორების ახალი დიზაინისთვის. არსებობს ინიციატივები ატომური ელექტროენერგიით მომუშავე წყალბადის და წარმოების საგადასახადო შეღავათებისთვის სუფთა ენერგიის ჩათვლით, ბირთვულისთვის. მიზანია 2050 წლისთვის აშშ-ში ბირთვული რესურსის გაორმაგება

ენერგეტიკის საერთაშორისო სააგენტო (IEA) ასევე თვლის, რომ 2050 წლისთვის მსოფლიოს დასჭირდება ბირთვული წარმოების გაორმაგება, რადგან ის დეკარბონიზდება. მაშ, რას აკეთებს აშშ ამ ძალისხმევის დასახმარებლად?

DOE-ში არის საერთაშორისო ბირთვული თანამშრომლობის ოფისი - საერთაშორისო ურთიერთობების ოფისი. დიდი ინტერესი იყო აშშ-ს ბირთვული პროექტების მიმართ აღმოსავლეთ ევროპიდან ენერგეტიკული უსაფრთხოების შეშფოთების გამო. დოქტორმა ჰაფმა აღნიშნა, რომ ჩვენ ავაშენეთ ამერიკული რეაქტორები ჩინეთში, მაგრამ მათ სურთ საკუთარი ტექნოლოგიების კომერციალიზაცია (რომლებზეც აშკარად გავლენა იქონია აშშ-ს დიზაინმა).

დასასრულს, დოქტორმა ჰაფმა აღნიშნა, რომ ყველა ვარიანტი არ არის შესაფერისი პენსიაზე გასული ქვანახშირის ქარხნების ჩანაცვლებისთვის. ენერგეტიკული დაგეგმვის მოდელები აჩვენებს ქსელში მეორე-მეორე ენერგეტიკული ბალანსის საჭიროებას. ყოველდღიურმა ხედმა შეიძლება დაგარწმუნოთ, რომ იმაზე ნაკლები მეხსიერება გჭირდებათ, ვიდრე რეალურად გჭირდებათ, მაგრამ მოკლევადიანი დაბალანსება მოითხოვს სწრაფი რეაგირების ძალას.

ატომური სადგურები ფიზიკურად მსგავსი ზომის და იგივე ენერგიის გამომუშავებისა და საიმედოობისაა, როგორც ქვანახშირის ქარხნები. ქსელი შექმნილია იმ გადამრთველებისთვის. სამუშაო ძალაც თავსებადია. მსგავსი ტიპის კვალიფიკაციის ამაღლება მუშაობს ქვანახშირის ქარხნებში, რომლებიც საჭირო იქნება ატომურ ელექტროსადგურებში.

წყარო: https://www.forbes.com/sites/rrapier/2022/09/22/nuclear-waste-and-the-path-forward/